کاربری جاری : مهمان خوش آمدید
 
خانه :: شعر
موضوعات

اشعار



زبانحال حضرت زین العابدین علیه‌السلام قبل از شهادت

شاعر : محمدعلی بقایی     نوع شعر : مرثیه     وزن شعر : مفاعیلن مفاعیلن مفاعیل     قالب شعر : چهارپاره    

چهـل سال است مأنـوسم به گریه            طـبـیـب درد افـسـوسـم بـه گـریـه

هـمـان پـیـراهـنی را که ربـودنـد            چهل سال است می‌بوسم به گریه


 

چـهـل سـال از جـگـر آهـم درآمد            که جـوشـن از تـن شـاهـم درآمـد

فـرامـوشم نخـواهد شد همان شب            کـه روی نـیـزه‌هـا مـاهــم درآمـد

 

قــرار قــلـب زارم گــریــه بــوده            هـمـه دار و نــدارم گــریـه بــوده

نپرسید از چه پلکم زخم برداشت            چهـل سال است کـارم گریه بوده

 

هـمـیـن کـه در دلـم آشـوب افـتـاد            بـه پـای گـریـه‌ام یـعـقــوب افـتـاد

چنان ضربه به لب‌های پدر خورد            که رنگِ خونِ لب، بر چوب افتاد

*

گـلـوی دلبـر دلـخـواه، زخم است            مـیـان سـیـنـه حتی آه، زخـم است

دلــیــل گــریــۀ چـل ســالــۀ مــن            هزارو نهصد و پنجـاه زخم است

: امتیاز
نقد و بررسی

اینکه در روایات گفته شده است امام سجاد علیه السلام چهل سال عزاداری کردند عدد چهل در اینجا به معنای کثرت آمده است والا طبق مقاتل و روایات معتبر سال شهادت ایشان ۹۶ هجری ذکر شده است که ۳۵ یا ۳۶ سال می شود

چهـل سال است مأنـوسم به گریه            طـبـیـب درد افـسـوسـم بـه گـریـه

مدح و مرثیۀ حضرت سجاد امام زین العابدین علیه‌السلام

شاعر : مسعود یوسف پور نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفاعلن فعلاتن مفاعلن فع لن قالب شعر : غزل

صدای گریۀ بی انتها خودش روضه‌ست           لباس مشکی صاحب عزا خودش روضه‌ست

امـان ز درد، بـه گــودالِ قـتـلـگـاه قـســم           که گودِ زیر دو چشم شما خودش روضه‌ست


دوباره گریه و یک جرعه آب و ذکر حسین           حسین گفتنت این روزها خودش روضه‌ست

حکـایـتی‌ست که قصابِ کوچه می‌فـهـمد           بریدن سر ذبح از قفا خودش روضه‌ست

بگو به گریه که هل من معین...ادامه نده           غریب ماندن خون خدا خودش روضه‌ست

: امتیاز

مدح و شهادت حضرت سجاد امام زین العابدین علیه‌السلام

شاعر : سید هاشم وفایی نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : مفاعلن فعلاتن مفاعلن فع لن قالب شعر : غزل

ز بعد کـرب‌وبلا کارِ تو اگر زاری‌ست            قـیـام گـریـۀ تو خود حـدیث بیداری‌ست

خدا نخواست که خالی شود زمین از تو            اگرکه مصلحت تو تب است و بیماری‌ست


که گفته اشک ندارد صدا؟! که تا محشر            صدای اشک تو در غربت زمان جاری‌ست

بهشتِ سرخِ ولایت هنوز هم سبز است            که باغـبـانیِ این بـاغ با گـهـربـاری‌ست

اگـر که پـایـۀ ظـلـم از کـلام تو لـرزیـد            پیام خـطـبۀ روشنـگـر تو هـشـیاری‌ست

تو را به زهر چه حاجت که روی سینۀ تو            زدشت کرب‌وبلا زخم غربتی کاری‌ست

به عزّت و به مقام و وجـاهـتت سوگـند            نصیب دشمن ظالم هنوز هم خواری‌ست

بـه نــالـه‌هـای دل زائــر شـمــا مـهــدی            بقیع، شب همه شب شاهدِ عزاداری‌ست

ز هجر کوی تو دلتنگ شد «وفایی» و گفت            زشوق جان من آگاه حضرت باری‌ست

: امتیاز

ربانحال امام زین العابدین علیه‌السلام قبل از شهادت

شاعر : سید هاشم وفایی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن قالب شعر : غزل

در تـمـام عـمـر، از نـالـه نـوایی داشتم            در دل غـرق نـوايـم، نـيـنـوایی داشـتم

سينه‌ام از داغ گل‌ها، پاره‌پاره بود و باز            در مـيان سـيـنۀ خـود كـربـلایی داشتم


بار سنگين غمت، كرده كمانم ای پـدر            بعد تو، هردم به جان تير بلایی داشتم

روزهایی كه سرت، ای كعبه‌ام بر نيزه بود            بر نـمـاز عـشـق خود قـبله‌نمایی داشتم

زير زنجـيرگران، با ياد زخـم پيكـرت            روی ناقه، گـريه‌های بی‌صدایی داشتم

در ميان سـنگ‌های شـامـيان از بـام‌ها            بهر حال عـمه‌ام، بر لب دعـایی داشتم

برتن صدچاك وعريان تو ناله می‌زدم            هرزمان در پيش چشمم بوريایی داشتم

من به ياد كام عطشان تو ای روح حيات            در كـنـار آب‌هـا، بـزم عـزایـی داشـتـم

پـاسدار نهـضت تو بـوده‌ام، با گـریه‌ام            در هـمه‌جـا نـالـۀ عـقـده‌گـشـایی داشـتم

سال‌ها بيـمـار تو بـودم وليكـن عاقـبت            در دل از زهر ستم، گرد شفایی داشتم

صد هزاران چون«وفایی» در عزايم سوختند            در دل هرعاشقی، محنت‌سرایی داشتم

: امتیاز

زبانحال حضرت زین العابدین علیه‌السلام قبل از شهادت

شاعر : محمدجواد شیرازی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : غزل

هـربـار آب دیـدم و هـربـار سوخـتم            بـسـیار گـریه کردم و بسیار سوخـتم

ای زهر، داغ سینۀ من حاصل تو نیست            من سال‌ها به دیـدۀ خـون‌بـار سوختم


از سال شصت و یک که چهل سال طی شده            هر لحـظـه یـاد قـتـلگـه یـار سوخـتم

دادم به گـریه حـکـم عَـلیکُنَّ بِالفرار            در بین خـیمه، تـشنه و تبدار سوختم

یـادم نـرفـتـه در وسـط نـیــزه‌دارهـا            دیدم نـشـسـته عـمه گـرفتار، سوختم

وقتی به نیـزه شد سر بابـای بی‌کـسم            شد کـل دهـر بر سـرم آوار، سوختم

یادم نرفته بوسه به رگ‌های حنجرش            هر روز یاد آن غـم دشـوار سوخـتم

دیدم رقیه خورده زمین روی بوته‌ای            بیرون کشیدم از بدنش خار، سوختم

در بند مست‌ها چقدر حرمتم شکست            با نـاسـزای دسـتـۀ اشـرار، سـوخـتم

تا ازدحـام می‌شـود از حـال می‌روم            خـیـلی به یـاد روضـۀ بـازار سوختم

گـهـوارۀ رضـیـع حـرم را میان شام            دیـدم مـیـان دکـۀ تـجــار، ســوخـتــم

زخم عمیق سلسله هم آن قَدَر نسوخت            طوری که از تهاجـم انـظار، سوختم

با دیدن سکـیـنۀ مـظـلـومه خـواهـرم            یک عـمر یـاد شرم عـلـمدار سوختم

دیدم کـفن به پیکـر هر مرده می‌کنند            سر را گـذاشتم روی دیوار، سوخـتم

: امتیاز
نقد و بررسی

اینکه در روایات گفته شده است امام سجاد علیه السلام چهل سال عزاداری کردند عدد چهل در اینجا به معنای کثرت آمده است والا طبق مقاتل و روایات معتبر سال شهادت ایشان ۹۶ هجری ذکر شده است که ۳۵ یا ۳۶ سال می شود

از سال شصت و یک که چهل سال طی شده            هر لحـظـه یـاد قـتـلگـه یـار سوخـتم

مدح و شهادت امام زین العابدین حضرت سجاد علیه‌السلام

شاعر : حسن کردی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفاعیلن مفاعیلن مفاعیل قالب شعر : چهارپاره

چهـل سال است دارد اشک ممـتد            غمی که از نگـاهش شعـله می‌زد
شروع گـریه‌اش
حـتمی‌ست وقتی            که چشمش بر حصیری کهنه افتد


الـهـی خـســتـۀ غــربـت نـبــاشـد            بـزرگ دهــر بـی‌عــزّت نـبــاشـد
الـهـی لحـظـه‌ای اهـل و عـیـالـت            اسـیـر دسـت بـی‌ غـیـرت نـبـاشـد

به شهر شام بغضش در گلو ریخت            چه سنگی بر سر آنها فرو ریخت
دو دسـتـش بـسـته بود و دید آتش            به روی چـادر نامـوس او
ریخت

: امتیاز
نقد و بررسی

تذکر:  منظور از چهل سال که در روایات نیز به آن اشاره شده است مدت بسیار طولانی عزاداری است که بعد از کربلا تا آخر عمر مبارکشان ادامه داشت؛ والا امام زین العابدین بعد از عاشورا ۳۴ سال بیشتر زنده نبودند و در سال ۹۴ یا حداکثر ۹۵ هجری به شهادت رسیدندعلامه طبرسی، اعلام الوری ج۱ ص ۴۸۱، فتال نیشابوری، روضة الواعظین ج ۱ ص ۲۲۱، محدث اربلی، کشف الغمه ج۲ ص ۸۲، ابن شهرآشوب، مناقب آل ابیطالب ج۴ ص ۱۷۵، شیخ مفید، مسار الشیعه ص ۴۵، شیخ طوسی، مصباح المتهجد ج ۲ ص۷۸۷، شیخ کفعمی، المصباح ص ۵۰۹، رضی الدین حلّی، العدد القویه ص ۳۱۵،

زبانحال امام زین العابدین حضرت سجاد علیه‌السلام قبل از شهادت

شاعر : وحید محمدی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مستفعلن مستفعلن مستفعلن فع قالب شعر : غزل

ای شیـعـیان مـائـیم انـوار هـدایت            مائـیم خـورشـید سـمـاوات ولایت

ما نور چشم کائنات و مـمکـناتـیم            مـائـیم اعـلی عـلت ایجـاد خـلـقـت


ما خاندان عـصمت و آل رسـولیم            جمع است در ما علم و ایمان و سیادت

مائیم معـنا و مـراد صبر و ایـثار            مـائـیـم شـأن آیـه‌هـای اسـتـقـامـت

ننگ است ما را زندگی در سایه ظلم            هیهات منا الذله یعـنی شور عزّت

گریه‌کنان را صبح محشر یادمان هست            ما دستمان باز است فردای قیامت

ما در مصائب خم به ابرومان نیامد            طی کرده ایم این راه را ما با صلابت

من زاده مـقـتـول صبـر کـربـلایم            بابای من جان داد لب تشنه لب شط

اصلا شهادت ارث ما آل رسول است            اما امـان از شـام و از بند اسارت

وقتی که می‌بـیـنم زنان فاطمی را            یادم می‌آید صحنه‌های عصر غارت

نعش مسلمان بر زمین هیهات، هیهات            اما تن بابای من بر خاک غـربت

: امتیاز

مدح و مرثیۀ امام زین العابدین حضرت سجاد علیه‌السلام

شاعر : رضا قاسمی نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : غزل

سجـاده را پُر از غـزلِ سجـده‌دار کرد            محراب را به شعرِ رکوعش دچار کرد

از آسمان به ذکرِ لـبش خـیره می‌شدند            تـسـبـیـح را سـتــارۀ دنــبـالـه‌دار کـرد


با اشک، در بـهـشتِ منـاجاتِ تـائـبـین            در هر قـنوت، شیرِ اجابت شکار کرد

بر شـانه‌های غـرقِ گِـلِ تـربتِ حـسین            تا سـر گـذاشت، گـریۀ بی‌اخـتـیار کرد

با لـرزه‌های شـانۀ زخـمش؛ مـدیـنه را            بـا کـربـلای روزِ دهـم هـم‌جـوار کـرد

آنقدر روضۀ عطش از چشمِ تشنه ریخت            تـا ابـرِ دیــر آمـده را ســوگــوار کـرد

کـشتی شکـست‌خـوردۀ طـوفان کـربلا            هر روضه‌ای که دید، به دوشش سوار کرد

یعقوبِ کربلاست، ولی نامِ او علی‌ست            ابـری که کـارِ صاعـقـۀ ذوالـفقار کرد

این مردِ غـرقِ درد، زمـانی شراب را            با خطبه‌اش به مِی‌زده‌ها زهرمار کرد

در شام، باز هم درِ خـیـبر شکـسته شد            حـیدر به حیدر بن‌ِ حسین افـتخـار کرد

: امتیاز

مدح و شهادت امام زین العابدین حضرت سجاد علیه‌السلام

شاعر : سید هاشم وفایی نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : غزل

وقـتـی شـهـیـد زنـدۀ دشـت بــلا شـدی            تصویری از حـماسۀ کـرب وبلا شدی

چـشمت فـرات بـود و لبت زمزم دعـا            با جوشـشی ز زمزمه غرق خدا شدی


بـعـد از نـهــادن تـن بـابـا بـه بــوریــا            خـلـوت‌نـشـین آن تن در بـوریـا شـدی

خواندی تو روضه بهر همه قتل صبر را            خـرج مـصـیبت سـر از تن جـدا شدی

»از آب هـم مضـایـقه کردند کوفـیان«            با این نـوا تو غـرق عـزا و نـوا شـدی

یعقوب چشم‌های تو خون می‌گـریستـند            تـو داغــدار یــوسـف آل عــبــا شــدی

گفتی امان ز شام و دلت شعله می‌کشید            یــاد آور مـصـیـبـت شـــام بــلا شــدی

گفتی که حرمله به مکافات خود رسید؟            دلخون داغ اصغر در خـون شنا شدی

سی سال گریه کردی و زهر ستم رسید            آتـش گـرفت جـان تو و بی‌صـدا شدی

چون اسـتـخـوان سـیـنۀ بابا زسّم اسب            وقت نفـس کـشیدن خود جابه جا شدی

خون گریه کن «وفایی» ازاین ماتم بزرگ            بــا غــربـت بـقــیـع اگـر آشــنـا شـدی

: امتیاز

زبانحال امام زین العابدین حضرت سجاد علیه‌السلام قبل از شهادت

شاعر : سید پوریا هاشمی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن مفاعلن فعلن قالب شعر : مربع ترکیب

بعد چهـل سال گـریه و آشوب           کور شد یوسف از غم یعقوب
پلک‌ها زخـم‌ چشم‌ها مرطوب           سیـنه زد پای‌ صبـر من ایوب


ابر از‌ چشم من خـجـل می‌شد
خـاک‌ از
گـریـه‌هام گل می‌شد

هــمــه جـا دیـــدۀ تـــر آوردم           بین هـر کـوچـه مـنـبـر آوردم
آنـقـدر
حـرف خـنـجــر آوردم           اشـک قــصـــاب را درآوردم

ذبـح یـک‌ گـوسـفـنـد را دیــدم
به لب خـویش مشت کـوبـیـدم

بی‌تو خـورشید از آسمان افتاد           آب دیـگـر ز چـشـم‌مـان افـتاد
به حـرم چـکـمـه سـنـان افـتاد           زجـر دنـبـال کـودکــان افـتـاد

بین عباس و خیمه فاصله بود
پـاسـبـان خـیـام حـرمـلـه
بــود

بـه سـکـیـنـه نـگـاه تـا کـردیـم           یــاد بــازار شــام را کــردیــم
با کـنـیران‌ چه گـریه‌ها کردیم           چـادری را به گـریه تا کردیم

چـادری که‌رقیه بر سر داشت
عمه بعد از عروج او برداشت

زخـم قـلـبم بدون تـسکـین بود           کــاخ شــوم یـزیـد آزیـن بــود
جـای ما بـین کـاخ پـائـین بود           خیزرانش عجیب سنگـین بود

به لـبی که پیـمـبـرش بـوسـیـد
مست می‌کرد و چوب می‌کوبید

: امتیاز
نقد و بررسی

تذکر:  منظور از چهل سال که در روایات نیز به آن اشاره شده است مدت بسیار طولانی عزاداری است که بعد از کربلا تا آخر عمر مبارکشان ادامه داشت؛ والا امام زین العابدین بعد از عاشورا ۳۴ سال بیشتر زنده نبودند و در سال ۹۴ یا حداکثر ۹۵ هجری به شهادت رسیدندعلامه طبرسی، اعلام الوری ج۱ ص ۴۸۱، فتال نیشابوری، روضة الواعظین ج ۱ ص ۲۲۱، محدث اربلی، کشف الغمه ج۲ ص ۸۲، ابن شهرآشوب، مناقب آل ابیطالب ج۴ ص ۱۷۵، شیخ مفید، مسار الشیعه ص ۴۵، شیخ طوسی، مصباح المتهجد ج ۲ ص۷۸۷، شیخ کفعمی، المصباح ص ۵۰۹، رضی الدین حلّی، العدد القویه ص ۳۱۵،

بیت زیر به دلیل مستند نبودن و تحریفی بودن داستان افتادن حضرت رقیه از ناقه و فرستادن زجر به دنبال ایشان و ... و همچنین به دلیل عدم رعایت شأن اهل بیت علیهم السلام تغییر داده شد. جهت کسب اطلاعات بیشتر به قسمت روایات تاریخی همین سایت مراجعه کرده و یا در همین جا کلیک کنید.

چـادری که‌رقیه بر سر داشت           زجر با زور از سرش برداشت

رباعی های مدح و مرثیۀ امام زین العابدین حضرت سجاد علیه‌السلام

شاعر : شعرای آئینی نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : مفعول مفاعلن مفاعیلن فع قالب شعر : رباعی

آنجا که سکوت مرگ و استبداد است            خـون شـهـدا، رسـاتـرین فـریاد است
بـا ایـن هـمـه، در قـیــام ثــارالـلـهـی            فـریـاد حـسـین، خـطـبـۀ سـجـاد است


******** محمد جواد غفور زاده ********

عـرفان به کـلام آمـده و بـنـدهٔ توست            قرآن و قـنوت و قـبله شرمندهٔ توست

از خط به خطِ صحـیـفه‌ات فـهـمـیدم؛            سـجّـاد شـدن فـقـط بـرازنـدهٔ تـوست!

******** مرضیه عاطفی ********

ای آیــنــۀ خــدا نـمــا وقـت ســجــود            عـالـم همگـی مـحـو عـبـادات تو بود

بر تـربت بی‌شمع و چراغت به بقـیع            هر دم صلـوات می‌فـرسـتـیم و درود

******** سیدمهدی حجازی ********

یک لحـظه شدیم خـیره تا در چشمت            دیــدیــم تــمــام درد را در چــشـمـت
چشمان تو از روضۀ مکشوف پر است            پـیـداسـت تـمـام کـربـلا در چـشـمـت

******** سید علی نقیب ********

سجـادهٔ اشـک تو به هر جا باز است            صد جاده به سمت آسمان‌ها باز است
چشمان تو هر روز، پر از عاشوراست            چون پنجره‌ای که رو به دریا باز است

******** میثم مومنی نژاد ********

هـرگـز نـگـذاشت تـا ابـد شـب بـاشـد            او مـانـد کـه در کـنـار زیـنـب بـاشـد
سجـاد که سـجـاده به او دل می‌بـست            تـدبـیـر خــدا بـود کـه در تـب بـاشـد

******** منیره هاشمی ********

بیزارم از آن حنجره کو زارت خواند            چون لاله عزیز بودی و خوارت خواند
پـیـغـام تو ورد سـبـز بـیـداران اسـت            بـیـدار نـبـود آن‌که بـیـمـارت خـوانـد

******** سلمان هراتی ********

آگـه چـو شـد از حـالـت بـیـمـاری او            دامـن بـه کــمـر بـسـت پـیِ یـاری او
چون دید کـسی بر
سر بالیـنش نیست            سـرگـرم شـد آتـش به پـرسـتـاری او

******** محمد علی مجاهدی ********

: امتیاز

مدح و شهادت امام زین العابدین حضرت سجاد علیه‌السلام

شاعر : فاطمه سالاروند نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : غزل

آقـا سـلام بـر تـو و شـام غـریـب تو            آقا سـلام بـر دل غـربـت نـصیب تو

از راه دور بـا دل رنــجــور آمــدی            مرهم به غـیر صبر ندارد طبیب تو


باغ از صدای زمزمه، از عطر گل تهی‌ست            جا مانده در خرابه مگر عندلیب تو؟

تصویر کربلاست که همواره روشن است            در چـشـمـۀ زلال نـگـاه نـجـیـب تـو

رفتی و قرن‌هاست که تکرار می‌شود            نـجـوای عـاشـقـانـۀ امنّ یـجـیـب تـو

: امتیاز

زبانحال امام زین العابدین حضرت سجاد علیه‌السلام قبل از شهادت

شاعر : مرتضی محمودپور نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فاعلاتن فاعلن قالب شعر : چهارپاره

در مـسـیـر کـوفـه و شـام خـراب            دست بـسـته بـوده با حـال خراب
پیش چـشـمـش در کـنار کـودکان           
هیجده رأس به خون گشته خضاب


رأس عـبـاس رشـیـد و اکــبــرش            رأس قاسم رأس عون و جعفرش
رأس شـاه دیـن بـه روی نـیـزه‌ها            پـیـش چـشـمـان هـمـه با مـادرش
من که بـودم زیـنت عـرش بـرین            دست و پایم بسته در زنجـیر کین
می‌زنـد از بـام بـر مـا سـنـگ‌هـا            رأس بــابـایـم شـده نـقـش زمـیـن
بـسـته بودند کودکان را در رسن            کــودکـان خــسـتـۀ دور از وطـن
چون بنـفـشـه نیـلگـون پیکـر شده            لاله‌گـون زخمی همه گـل
پیراهن

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر به دلیل مستند نبودن تحریفی بودن تغییر داده شد؛ همانگونه که بسیاری از علما و محققین همچون علامه بیرجندی؛ شیخ عباس قمی و .... در کتب کبریت احمر (ص ۱۴۱) منتخب التواریخ ( ص ۲۲۴) مقتل تحقیقی (۲۲۹) پژوهشی نو در بازشناسی مقتل سیدالشهدا (ص ۲۴۰) و .... تصریح کرده اند موضوع نبش قبر و سر به نیزه زدن حضرت علی اصغر صحت ندارد و تحریفی است!! این قصۀ جعلی و ساختگی برای اولین بار در قرن سیزدهم در کتاب ریاض القدس آن هم بدون هیچ استنادی تحریف شده است « کتاب ریاض القدس توسط علما و محققین تاریخی جزء کتب تحریفی معرفی شده است»؛ جهت کسب اطلاعات بیشتر به قسمت روایات تاریخی همین سایت مراجعه کرده و یا در همین جا کلیک کنید.

رأس شـشـماهه به روی نـیـزه‌ها            پـیـش چـشـمـان هـمـه با مـادرش

زبانحال امام زین العابدین حضرت سجاد علیه‌السلام قبل از شهادت

شاعر : محسن راحت حق نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن قالب شعر : غزل

بهترین چیزی که دارم از جهان این گریه است            مرهمِ قلبم به هرجا هر زمان این گریه است
بعدِ عاشورا نمانده در وجودِ من قـرار            آه تسکینِ دلِ بی‌خانمان این گریه است


صحنه‌هایی دیده‌ام روی شتر در راه شام            چارۀ فکرش یقیناً عاشقان این گریه است
آب می‌بینم پُر از غم می‌شوم مانندِ رود            پس دوای عاجلِ تشنه‌لبان این گریه است
دست‌ها زنجیر شد بر گردنم هم غل زدند            باعثِ آرامش از زخمِ‌زبان این گریه است
هم‌سفر شد عمّه‌ام با شمرها! آه ای خدا            جای مردن چاره سازم بی‌امان این گریه است
حرف‌های زشت شد ردّ و بدل، صبرم گسست            من سلاحم پیشِ قومِ بد دهان این گریه است
رقصِ نیزه می‌کند با رأسِ بابایم حسین            پاسخم با ظلمِ خولی و سنان این گریه است
من امامِ ساجـدیـنم خـسته‌ام از روزگار            بهترین چیزی که دارم در جهان این گریه است

: امتیاز

زبانحال امام زین العابدین حضرت سجاد علیه‌السلام قبل از شهادت

شاعر : محسن راحت حق نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن قالب شعر : غزل

مُردم و زنده شدم صد بار در بینِ مسیر           دیدم از مردم چقدر آزار در بینِ مسیر
با غل و زنجیر در بالای ناقه؛ مضطرب           زخم ها خوردم من از اغیار در بینِ مسیر


در ‌کـنـارِ عـمّـه‌ام بردند این نامـردمان           در میانِ کـوچه و بـازار در بینِ مسیر
از خود کرببلا تا شام اذیت کرده است           خـنـده‌های حـرمله بسیار در بینِ مسیر
همسفـر شد دخـترانِ فاطـمی با شمرها           آسـمان شد بر سـرم آوار در
بینِ مسیر
دست و پایم را به ناقه بسته بودند چون علی           دیده‌ام صد شعله در گلزار در بینِ مسیر
عمّه‌ام زینب چنان مادر بزرگم گشته بود           بود مـابـینِ در و دیـوار در بینِ مسـیر
چشم
ها هیز و سخن هاشان تماماً نـاروا           زجـرها بُـردیم در انظار در بینِ مسیر
خـارهـایی رفت در
پای رقیّه خـواهرم           بی شباهت نیست بر مسمار در بینِ مسیر
من عـلی ابن الحـسـیـنم راوی کـربـبلا           مُردم و زنده شدم صدبار در بینِ مسیر

: امتیاز

مدح و مرثیۀ امام زین العابدین حضرت سجاد علیه‌السلام

شاعر : مرضیه عاطفی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلاتن مفعول فاعلاتن قالب شعر : غزل

آتش گرفته خیمه می‌سوخت پا به پایش            خورشید شعله‌ور شد در آسمان برایش
زنجـیـر می‌زدنـد و بـزم عـزا گرفـتـند            ‌زنجیرهای بسته بر
رویِ دست و پایش


دستان عمه زینب را بسته دید و بی‌شک            هر آن از این مصیبت شد بیشتر عزایش

در ازدحـام شـام و در تنـگـنـایِ بـازار            در زیر دست و پا رفت در هر قدم عبایش
یک روز داغ دید و یک عمر روضه‌خوان شد            با لرزشی که افتاد از بغض، در صدایش
می‌رفـت سـمـت مسـجـد افـتـاد یـادِ بابا            از دست پـیـرمـردی افـتاد تا عـصایش
یادِ غروبِ گودال سر می‌گذاشت بر خاک            آرام گـریه می‌کرد با ذکر سجـده‌هایش
یادِ محاسـنی که خون می‌چـکـید از آن            یادِ تنی که پُر بود از زخم، جای‌جایش

لعنت به تیر و شمشیر، لعنت به ذات نیزه            لعنت به خـنجـری که شد واردِ قـفـایش
تصویرِ نعل تازه از خاطرش نمی‌رفت            یک داغِ بیکران بود سوغاتِ کربلایش!

: امتیاز

زبانحال حضرت زین العابدین علیه‌السلام قبل از شهادت

شاعر : رضا یعقوبیان نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن قالب شعر : مثنوی

ای گـلستـان ولایت را امـام چـهـارمین            پور زهرا حضرت سجاد زین العابدین

تو ز نسل حـیدر کراری و نجل رسول            در خصال و در کمالی همچو زهرای بتول


نـوربخش عـالـمی و شمع جمع عالمین            جان پیغمبر تویی مولا علی بن الحسین

زهد و تقوای تو همچون حضرت پیغمبر است            در بلاغت در شجاعت خلق و خویت حیدراست

چهارمین مولای عالم بعد پیغمبر تویی            مقتدای شیعـیان تا صحـنۀ محشر تویی

تا ابد مولای من جود و سخا شرمنده‌ات            حـاتم طـایی بود مـولا کـمـیـنه بـنـده‌ات

شد صحـیـفه ذره‌ای از آنهـمـه آثـار تـو            شیعیان مرتضی تا روز حشر بیدار تو

جمله خوبان جهان ریزه‌خور خوان توأند            رهـروان راه حـیدر غرق احسان توأند

خـطبۀ تو دشـمن اسـلام را رسـوا نمود            شادمان آن خطبه قلب حضرت طاها نمود

هـمره مظـلـوم عـالـم بوده‌ای در کربلا            همچو زینب دیده‌ای تو رنج و درد و ابتلا

تو شـنـیدی نالۀ طفـلان عـطشان حسین            جانفـشانی همه اصحاب و یاران حسین

جمله یاران حسین در خون شناور دیده‌ای            هر شهیدی را شما صد پاره پیکر دیده‌ای
دیده‌ای گلهای پرپر روز عاشورای خون            پـیکـر صد پـارۀ بابا مـیان مـوج خـون

ارباً اربا پیـکـر پـاک و مـطهـر دیده‌ای            باب مظلـومت کـنار جـسم اکبر دیده‌ای

در کنار جسم اکبر دیده‌ای در شور و شین            قامت خم گشتۀ مولای مظلومان حسین

دیده‌ای قاسم که شد پرپر ز جور اشقـیا            محشر کـبرا به پـا شد بر یتـیم مجـتـبی

دیده‌ای طفلان عطشان در نوای آب آب            مـادران خـسـته دل را در مـیان آفـتاب

دیده‌ای تو شیرخواره طفل بی‌شیر رباب            بوده‌اند از بهراو اهل حرم در فکر آب

دیده‌ای بابا گرفته روی دستان اصغرش            حرمله زد تیر کین و شد بریده حنجرش

دفن جسم اصغرش را پشت خیمه دیده‌ای            رأس پاکان زمین را روی نیزه دیده‌ای

دیده‌ای در علقـمه دستان از پیکـر جـدا            دیده‌ای نقـش زمین سقـای دشت کـربلا
دیـده‌ای بـابـا و عـمـه در وداع آخـرش            غربت مظلوم عالم گریه‌های
خواهرش

دیده‌ای تو بر جبینش سنگ کینه می‌زدند            تیـر کـین بر سیـنۀ مـاه مدیـنه می‌زدنـد

دیده‌ای دشمن به قلب پاک او با تیر زد            دید افـتاده زمین با نـیزه و شمـشـیر زد

دیده‌ای شد تیـرباران پیکـر پاک حسین            در میان موج خون دیدی تن چاک حسین

دیده‌ای شمر لعین بر خود جهنم را خرید            از حسین بن علی در قتلگه حنجر برید

دیده‌ای بابای مظلـوم و غـریبت از قـفا            رأس پاکش را عدوی دین نمود از تن جدا

دیده‌ای افـتـاده روی خـاک، شاه کـربلا            پیکـرش شد از ستـم پـامـال سُم اسب‌ها

عصرعاشورا تو دیدی خیمه‌ها آتش گرفت            دامن طفـلان بی‌بابا ز کـین آتش گرفت

دیده‌ای بر اهل بیت؛ ظلم بی‌نهایت کرده‌اند            خـیمه‌ها را دشمنان دین غارت کرده‌اند

دیده‌ای تو کودکان را ظالمـانه می‌زدند            از ستم اهـل حـرم را تـازیـانه می‌زدند

دیـده‌ای تـو در مـیـان کـوفـیـان بی‌حـیـا            جمله سرهای شهیدان را به نوک نیزه‌ها

ظلم‌های بی‌نهـایت دیده‌ای در شهر شام            بر اسیران می‌زدند سنگ ستم از روی بام
دیده‌ای ظلم
فراوان گشته‌ای چون شمع آب            اهل بیت مصطفی و مجلس بزم شراب

دیده‌ای در تشت زر بابا دم از محبوب زد            بر لـبانش آن یـزید بی‌حـیا با چـوب زد

از تو می‌خواهد صله ای نور حیِّ کبریا            زائر کربـبلا گـردد دوباره این (رضا)

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر سروده اصلی شاعر محترم است اما با توجه به وجود ضعف محتوایی در عدم رعایت شأن اهل بیت؛ پیشنهاد می‌کنیم به منظور رفع ایراد موجود و حفظ بیشتر حرمت و شأن اهل بیت که مهمترین وظیفه هر مداح است؛ بیت اصلاح شده که در متن شعر آمده را جایگزین بیت زیر کنید.

جمله یاران حسین در خون شناور دیده‌ای            هر شهیدی را علی صد پاره پیکر دیده‌ای

بیت زیر به دلیل مستند نبودن و مغایرت با روایت‌های معتبر تغییر داده شد، زیرا موضوع زیر سم اسب ماندن بدن حضرت قاسم اشتباه برداشت از روایت تاریخی است؛ زیرا همانگونه که آیت الله شعرانی در ترجمه نفس المهموم ص ۲۸۱، آیت الله‌ اشراقی در اربعین الحسینیه ص ۱۶۲ و محققین مقتل جامع ج ۱ ص ۸۲۹ تأکید می‌کنند کسانی همچون علاّمه مجلسی که نوشته‌اند بدن حضرت قاسم پایمال سُم اسب شد، در ترجمه تاریخ الامم والملوک ( تاریخ طبری ) اشتباه کرده‌اند زیرا ضمیر ذکر شده در تاریخ الامم و الملوک به عَمْرُو بْنِ سَعْدِ اَزْدِي برمی‌گردد نه حضرت قاسم؛ زیرا در ادامۀ همین گزارش نوشته شده است اسبها بدن او را پایمال کردند تا مُرد؛ هنگامی که گردوغبار فرو نشست دیدند امام حسین علیه السلام بالای سر قاسم نشسته و قاسم پاهای خود را به زمین می‌کشد. این جمله نشانگر زنده بودن حضرت قاسم است در صورتیکه متن روایت گوید کسی که بدنش پایمال سُم اسبها شد در همان لحظه مُرده است؛ جهت کسب اطلاعات بیشتر به قسمت روایات تاریخی همین سایت مراجعه کرده و یا در همین جا کلیک کنید.

دیده‌ای قـاسم که شد پامـال سُـم اسب‌ها            محشر کـبرا به پـا شد بر یتـیم مجـتـبی
با توجه به اینکه تصریح بر شش ماهه بودن در کتب تاریخی متقدم و معتبر نیامده است و این موضوع برای اولین بار در قرن سیزدهم در کتاب ذخیرة الدّارین آمده است لذا بیت زیر تغییر داده شد،جهت کسب اطلاعات بیشتر به قسمت روایات تاریخی همین سایت مراجعه کرده و یا در همین جا کلیک کنید.

دفن شش‌ماه علی را پشت خیمه دیده‌ای            رأس پاکان زمین را روی نیزه دیده‌ای

مدح و مرثیۀ امام زین العابدین حضرت سجاد علیه‌السلام

شاعر : وحید محمدی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فاعلاتن فاعلن قالب شعر : مربع ترکیب

روضـه بـرپـا بود هر جا آب بود            روضـه‌هـایـش ذکـر بـابـا آب بود
مـقــتــل جـانـســوز
آقــا آب بـود:            تـشـنـه لـب بــود آه امــا آب بــود


روضه‌خـوانش گاه ظرفی آب شد
گاه‌گاهی روضه‌خـوان
قصاب شد

مــاجــرای آب آبـش کــرده بــود            غــصـۀ اربـاب آبـش کــرده بــود
مـادری بـی‌تـاب آبـش کـرده بـود            دخـتری بی‌خـواب آبش کرده بود

یـا خـودش بـاریـد دائـم یـا ربـاب
روضه می‌خواندند هر دم با رباب

پیـکـری را بر زمـین پـامـال دیـد            شـمـر را در گــودی گـودال دیـد
عـمـه را بـالای تـل بـی‌حـال دیـد            لـشکـری را در پی خـلـخـال دیـد

هجـمـۀ شـمـشـیـرها یـادش نرفت
سنـگ‌ها و تیـرهـا یـادش نـرفـت

هم به تن رخـت اسارت دیده بود            خیمه را در وقت غارت دیده بود
از سنان خـیلی جـسارت دیده بود            از حـرامی‌هـا شـرارت دیـده
بـود

آتــش بــی‌داد دنــیــا را گــرفــت
شـمـر آمـد راه زن‌هـا را گـرفـت

عـمه را با دسـت بـسـته می‌زدنـد            با هـمان نـیـزه شـکـسـته می‌زدند
بـچـه‌هـا را دسـته دسـته می‌زدنـد            می‌شدند آنـقـدر خـسته... می‌زدند

تـازیـانه جای طفـلان خورده بود
زین جهت خیلی به زینب برده بود

بـا تـنـش زنـجـیـرها درگـیـر بود            در غـل و زنـجـیـر امّـا شـیر بود
از
نـگـاه حـرمـلـه دلـگــیــر بــود            او جــوان بـود آه امّـا پــیــر بـود

ماجـرای شام پشـتـش را شکـست
غصه‌های شام پشـتش را
شکست

کـوچه‌های شـام پیـرش کرده بود            شهـر و بـارعـام پیرش کرده بود
سنگ روی بـام پیـرش کرده بود            طعـنه و دشـنـام پیـرش کرده بود

خطبه خواند و شام را تسخیر کرد
فاش مکـر
و فـتـنه و تـزویر کرد

درد و رنج و غـصـۀ بـسـیار دیـد            از زبــان شــامـــیـــان آزار دیــد
خـواهـرانـش را سـر بــازار دیـد            عمه را در مـعـرض انـظـار دیـد

بزم مِی بود و سر و طـشتی طلا
خـیـزران بود و
عـزیز مصطـفی

داغ بر نیـزه سرش هم جای خود            بـوریـا و پـیکـرش هم جـای خود
دست بی انگشترش هم جای خود            ماجرای خواهـرش هم جای خود

خـاک را هــمـسـایـۀ افـلاک کـرد
خواهرش را در
خرابه خاک کرد

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر به دلیل مستند نبودن تغییر داده شد؛ در منابع معتبر پرتاب کردند سنگ، آتش و ... در شهر شام نیامده است بلکه در کتب أمالی صدوق ج۳۱ ص ۱۶۶؛ الـفتـوح ج۵ ص۱۳۰؛ الاحتجـاج ج ۲ ص ۱۱۴؛ مناقب الطاهرین ج۲ ص ۶۰۱؛ اللهوف ص ۱۵۳؛ مقتل خوارزمی ج ۲ ص ۶۸؛ تَسْلِیَةُ الْمُجالِسْ ج۲ ص ۳۷۹؛ بحارالأنوار ج۴۵ ص ۱۲۷؛ جلاءالعیون ص۶۰۶؛ مقتل امام حسین ص ۲۳۹؛ نفس المهموم ص ۳۹۳؛ منتهي الآمال ص ۵۰۲؛ مقتل مقرّم ص ۳۶۱؛ مقتل جامع ج۲ ص ۱۰۶ تنها نوشته شده شهر را آذین بندی کردند و با رقص و پایکوبی به استقبال سرهای شهدا و کاروان اهل بیت علیهم السلام رفتند و با این ذهنیت که اینان خارجی هستند و بر اسلام خروج کرده‌اند پیرمردی به آنان دشنام هم داد ولیکن وقتی متوجه شد که یزید به مردم دروغ گفته و اسرا همان خواندن پیامبر هستند استغفار کرده و .... جهت کسب اطلاعات بیشتر به قسمت روایات تاریخی همین سایت مراجعه کرده و یا در همین جا کلیک کنید.

بی‌هـوا عـمـامـه‌اش آتـش گـرفـت          مثل زهـرا جـامه‌اش آتش گـرفت

بیت زیر سروده اصلی شاعر محترم است اما با توجه به وجود ایراد محتوایی در عدم رعایت شأن اهل بیت؛ پیشنهاد می‌کنیم به منظور رفع ایراد موجود و حفظ بیشتر حرمت و شأن اهل بیت که مهمترین وظیفه هر مداح است؛ بیت اصلاح شده که در متن شعر آمده را جایگزین بیت زیر کنید.

نیزه بازی با سرش هم جای خود            بـوریـا و پـیکـرش هم جـای خود

زبانحال حضرت زین العابدین علیه‌السلام قبل از شهادت

شاعر : عبدالمحسن نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : غزل

دارم حـضور مـادر تو درد می‌کـشم            تو هـسـتی و برابــر تو درد می‌کشم
این لحـظه‌های آخر عمرم ببـین پـدر            یــاد وداع آخــر تــو درد مـی‌کــشــم


یک ظرف آب دیده‌ام و باز مثل قبل            بـا آب آبِ اصـغـر تـو درد می‌کـشـم
هر جا صدای کودک شیری شنیده‌ام            من هم شبـیـه هـمسر تو درد می‌کشم

با یک نظر به جای طنابِ دو دست خود            از بند دست خـواهر تو درد می‌کشم
حـتی صدای قاری قرآن سـبب شـده            بـا یـاد نـیـزه و سـر تو درد می‌کـشم
بابا ببـین که با نظری بر عبای خود            بـا یـاد داغ اکـبــر تـو
درد مـی‌کـشـم
ذبح میان کوچه سبب شد که تا به حال            هر لحظه یاد حنجـر تو درد می‌کشم
آمـاده است یک کـفـن قـیـمـتی و من            یاد حـصیـر و پیکـر تو درد می‌کشم

در هر کجا که روضۀ گودال خوانده‌ام            دیـدم حـضور مـادر تو درد می‌کـشم

: امتیاز

مدح و مرثیۀ امام زین العابدین حضرت سجاد علیه‌السلام

شاعر : هستی محرابی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن قالب شعر : غزل

باز امشب در نگاهت کربلا تصویر شد           مرغِ جانت نوحه‌خوان و واژه‌ها تکثیر شد
تا که بابا را به روی نعشِ اکبر دیده‌ای           سورۀ والفجـر او زیبـا تـرین تفـسیر شد


روی دستانِ غمش شیرخواره پرپر می‌زند           آه! آنـدم کامِ خشکـش بی‌قـرارِ شیـر شد

ناله‌های جانگدازت می‌خـراشد سینه را           چـشمِ تو آئـینه‌دار شعـبه شعـبه تـیر شد

با دلی از خون پیش آید عمو با مشکِ آب           او که می‌آید چرا پس این رسیدن دیر شد

گو فـلـک آتـش به بـاغِ آرزوهـایت زده           تا که حلق شیرخوار از تیر کینه سیر شد
پـردۀ محـمل بـلـند و دیـده‌ای آنجـا زنی           در میانِ شام و کوفه بی‌گنه تحـقـیر شد

تنـگ آمد راهِ جـاده با حـضورِ شـامیان           هلهله سر داده، ذی‌القربی چنین تعبیر شد
می‌گریستی همچو باران وا مصیبت بر لبت           تا که بر دستِ زنان و کودکان زنجیر شد

من نگویم مجلسی در مقتلش آورده است           شک نکن که عمه جانت از همین جا پیر شد

قتلگه وصل و فراق دو کبوتر بوده است           از همین جا بود عشقِ داغشان اکسیر شد!

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر سروده اصلی شاعر محترم است اما  پیشنهاد می‌کنیم به منظور انطباق مطالب با روایات مستند و معتبر و انتقال بهتر معنای شعر، بیت اصلاح شده که در متن شعر آمده را جایگزین بیت زیر کنید زیرا موضوع تیر سه شعبه مستند نیست. جهت کسب آگاهی بیشتر به قسمت روایات تاریخی همین سایت مراجعه فرمائید و یا در همین جا کلیک کنید

گو فـلـک آتـش به بـاغِ آرزوهـایت زده           آن زمان تا حلقِ اصغر با سه‌شعبه سیر شد

مدح و مرثیۀ امام زین العابدین حضرت سجاد علیه‌السلام

شاعر : مرضیه عاطفی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن قالب شعر : غزل

غرقِ تب! افتاد از تاب و توان بعد از پدر           شد نگـهـدار و پـناه کـاروان بعد از پدر
دست بر مـویِ پـریـشان رقیه می‌کـشید           بود دسـتانش امیدِ کـودکان بعـد از پـدر


اشکِ پنهانی او را دیده بود و گشت و گشت           مثل پروانه به دورِ عمّه جان بعد از پدر
گر چه دستش بسته بود اما کماکان غیرتی           شد سپر در پیش چشم دیگران بعد از پدر
خطبه‌اش جنگِ مجسّم بود و
هر ثانیه داد           کاخ دشمن را چنان محکم تکان بعد از پدر
«أشهدُ أنّ عـلی...» داغِ بـرادر تازه شد           شد پریشان‌حال هنگـام اذان بعد از پدر
خورد با بغضِ گلو! دلتنگ! با چشمان خیس           هر کجا که بر دهان بگذاشت نان بعد از پدر
یادِ آن لب‌های خشک و پیکرِ در بوریا           سال‌ها در خلوتش شد روضه‌خوان بعد از پدر!

: امتیاز